Opvoeden is een mooie uitdaging, maar gaat niet over altijd over rozen… zelfs niet als je het meertalig doet. In onze blog van de maand vind je telkens wisselende auteurs. (Ervarings)experts vertellen je de ups en downs uit hun gezinsleven, of praten je bij over het meest recente wetenschappelijk onderzoek.
Door Ryanne Francot
De meerwaarde van ouderbetrokkenheid bij de educatie van kinderen is overduidelijk. Wanneer ouders en scholen elkaar als partner zien die hetzelfde belang dienen, namelijk het creëren van optimale omstandigheden voor de ontwikkeling van het kind, heeft dit een positief effect op de ontwikkeling van het kind. Zeker voor kinderen die een grotere kans hebben op een onderwijsachterstand.
Er zijn veel zorgen over de leerachterstanden van kinderen ten gevolge van de COVID-19 pandemie, vooral de achterstanden van kwetsbare kinderen. Naast de directe gevolgen voor kinderen, hebben de geldende restricties en maatregelen binnen de kinderopvang en het onderwijs ook gevolgen voor de contacten met ouders. De partnerschappen tussen ouders en school zijn drastisch verminderd nu ouders de scholen niet mogen betreden, ouderbijeenkomsten zijn afgelast en minder hulp van ouders wordt gevraagd omdat uitstapjes niet doorgaan.
Ondanks de zware tijden, verzinnen kinderopvangorganisaties creatieve manieren om toch in contact te blijven met ouders, vaak met digitale hulpmiddelen. Dit is een uitdaging, zeker waar het ouders betreft die een andere culturele of talige achtergrond hebben, en waar informatie-uitwisseling stroef kan verlopen. Hoe die diversiteit ook juist een rijkdom kan zijn en benut kan worden, licht ik in deze blog toe.
Uit mijn proefschrift is gebleken dat veel ouders met een migratie-achtergrond vaak wel de wil hebben om betrokken te zijn bij de educatie van hun kind, maar hierin belemmerd kunnen worden door o.a. stressfactoren, taalbarrières, en/of het ontbreken van een inclusieve cultuur op (voor)scholen. Het creëren van een inclusieve cultuur vraagt om een omslag in het denken van scholen: het expliciet erkennen en positief waarderen van de verschillende achtergronden en talen in en rondom de school. Hierbij is het belangrijk dat ouders actief betrokken worden bij het vormgeven van deze nieuwe gedeelde cultuur: Wat willen ouders zelf inbrengen?
In het kader van het Europese ISOTIS project, waarin inzichten voor praktijk en beleid werden aangedragen om gelijke onderwijskansen te bevorderen, is in nauwe samenwerking met een multiculturele voorschool getracht zo’n gedeelde cultuur op te zetten. Het belangrijkste element van deze casestudy was dat ouders, met veelal een migratie-achtergrond, werd gevraagd om input aan te leveren voor de pedagogisch medewerkers. Dit gebeurde middels een laagdrempelige app (Padlet), waar ouders foto’s, berichtjes, links of andere vormen van input konden plaatsen. Dit kon gelinkt zijn aan een VVE-thema (bijvoorbeeld ‘familie’ of ‘zomer’), of vrije input (bijvoorbeeld over wat kinderen gedaan hadden dit weekend). Ouders konden kiezen in welke taal zij hun bijdrage leverden.
De pedagogisch medewerkers gebruikten deze informatie dan in hun dagelijkse praktijk. Middels een groot digibord werd de input samen met de kinderen besproken, om zo culturele en talige rijkdom in de groep te brengen, en dit weer terug te koppelen naar de ouders. Zo ontstond online een wederkerige interactie tussen ouders en school, waar de pedagogisch medewerkers leerden van de ouders, kinderen leerden over de verschillen en overeenkomsten in hun achtergronden en ouders op een serieuze wijze betrokken werden bij de voorschool.
Het geven van een stem aan ouders, hen te erkennen als partner en recht doen aan de diversiteit in de samenleving is cruciaal in een tijd waarin ouderbetrokkenheid onder druk staat. Als ouders niet verder kunnen komen dan de schooldeur, kan technologie ons helpen om het thuisfront naar de groep te brengen, en andersom.
Ryanne Francot is postdoctoraal onderzoeker aan de universiteit van Utrecht. In juni 2021 promoveerde zij op het proefschrift ‘Immigrant parents’ acculturation strategies and involvement in children’s education: Experiences of Turkish and Maghreb immigrant families in Europe’.