Door Bożena Kopczynska

Ouder zijn van een meertalig kind is geen gemakkelijke taak. Zeker als je kind drietalig is. Opeens word je geconfronteerd met veel vragen over de opvoeding van jouw kind: is het goed wat ik doe, beschadig ik mijn kind niet, door in mijn moedertaal tegen hem te praten? Krijgt hij taalproblemen, wat wordt zijn moedertaal, wat is de beste strategie om mijn kind Nederlands, Pools en Engels te leren?

Vanaf het begin was het voor mij duidelijk dat ik Pools zou spreken tegen mijn kind. Dit is de taal die ik het beste ken. Ik spreek 5 talen, maar Pools is de taal waarin ik de grootste woordenschat heb en die ik spreek zonder accent. Pools is de taal van mijn emoties, van de cultuur waar ik vandaan kom, en van de grootouders van mijn kind. Het maakt deel uit van zijn identiteit. Het kon dus niet anders, we moesten een meertalige familie worden, waar drie talen even belangrijk zijn.
Ik sprak altijd Pools tegen mijn kind, mijn man sprak Engels en onze vrienden en de oppas spraken Nederlands. Toen hij twee was, ging hij naar de Peuterspeelzaal. Als ouder was je erbij betrokken, je moest een keer per week meehelpen. Een goede plek om andere ouders te ontmoeten, waar ons kind in no time goed Nederlands leerde! Hij sprak dagelijks drie talen, en hij antwoordde vanzelf in de taal waarmee je hem aansprak.

Op zijn vierde ging hij naar de basisschool en langzaam werd de schooltaal zijn dominante taal. In zijn klas was meer dan de helft van de kinderen meertalig, maar daar was geen aandacht voor. Heel jammer, het had een geweldige leerschool kunnen zijn voor andere culturen en talen.

Ik merkte ook een verschil in de waardering van onze talen. Engels – geweldig, Pools – waarom? Ik moest altijd uitleggen waarom het zo belangrijk was dat mijn kind de taal van zijn grootouders kende. Het erge was, dat mijn zoon hierdoor werd beïnvloed. Na de lagere school moest mijn zoon de middelbare school kiezen. Tijdens een bezoek aan een van de scholen gebeurde er iets heel pijnlijks. Hij vroeg me geen Pools tegen hem te spreken, omdat hij misschien om deze reden niet tot school zou worden toegelaten. Het was als een mes in mijn hart. Gelukkig dat mijn man mij volledig steunde, hij volgde zelfs een taalcursus Pools, maar bij mijn kind moest ik vechten voor mijn taal.

Tien jaar geleden startten we een weekendschool voor Amsterdamse kinderen die een verbinding met Polen hebben. We wilden een plek creëren waar ze andere meertalige kinderen kunnen ontmoeten, zodat ze ervaren dat zij niet de enigen zijn. Het is een plek waar ze de Poolse taal, tradities en de cultuur kunnen leren maar ook de geschiedenis van de contacten tussen Polen en Nederland.

Naar schatting groeit zo’n  60% van de Amsterdamse kinderen onder de 18 meertalig op. meertalige achtergrond.  Alle leerlingen en alle leerkrachten hebben dus dagelijks te maken met taaldiversiteit. Er is geen ontkomen aan dit feit.

Ik merk dat er nog steeds overal een gebrek aan kennis over meertalig opvoeden is. Daarom viert de Stichting Polish Culture NL met ‘’Language Diversity in Amsterdam’’ op 26 september de Europese Dag van de Talen. Niet alleen ouders en leerkrachten, maar ook meertalige jongeren zijn van harte welkom.

Bożena Kopczynska is professioneel celliste. Zij is tevens medeoprichter en voorzitter van de Stichting Polish Culture NL en Stichting Pools Centrum voor Onderwijs en Cultuur Lokomotywa in Amsterdam. Lokomotywa ondersteunt kinderen vanuit de gedachte dat een meertalige opvoeding het leven verrijkt. Zij was ook projectleider en auteur van de tweetalige publicatie “Poolse sporen in Amsterdam”.