Nauwelijks een accent

Vijf jaar oud was Sarah toen ze met haar ouders uit haar geboorteplaats in Denemarken vertrok. Ze verhuisden naar Luxemburg, waar ze naar de basisschool en middelbare school ging. Voor haar bachelor vertrok ze naar Londen en inmiddels woont ze al zeven jaar in Nederland, waar ze haar master aan de Universiteit van Amsterdam heeft gehaald. Nog maar 29 jaar, en al in vier verschillende landen geleefd. Het verbaasde me dan ook niet te horen dat Sarah meertalig is. Ze spreekt vloeiend Nederlands, maar haar moedertaal is en blijft het Deens.

Nederlands leren, geen Engels spreken

Toen Sarah in Nederland kwam, leerde ze de taal gewoon door op straat en in winkels het Engels te vermijden. Toen ze naar Nederland kwam, is ze bijna meteen met een intensieve cursus Nederlands als tweede taal begonnen. De cursus die ze volgde duurde een jaar en werd afgesloten met het staatsexamen, waar Sarah uiteraard voor slaagde. Echt heel ingewikkeld vond ze het ook niet. “Alle Germaanse talen lijken op elkaar. Als je er één kent, is het niet zo moeilijk meer om een andere te leren.” Natuurlijk waren er ook wel dingen die ze moeilijk vond, “het verschil tussen de en het blijft lastig.” En spreken vindt ze sowieso makkelijker dan schrijven.

Vaak hoor je van buitenlanders die in Nederland komen wonen, dat het lastig is de taal te oefenen. Zodra ze horen dat je uit het buitenland komt, schakelen Nederlanders over op Engels. Daar had Sarah echter geen last van: “Het scheelde enorm dat mensen niet konden horen dat ik uit Denemarken kwam, waardoor ze gewoon Nederlands bleven spreken.” Ook voor haar zelfvertrouwen was dat natuurlijk erg goed. “Er waren mensen die pas door hadden waar ik vandaan kwam, toen ik Deens begon te spreken met mijn dochtertje!”

Het Deens

Haar favoriete woord in het Deens is hygge, wat gezellig betekent. Dat woord bestaat in heel weinig talen, maar wel in het Deens en het Nederlands. “Veel Nederlanders denken dat het alléén in het Nederlands bestaat, maar dat is dus niet waar. Hygge betekent echt precies hetzelfde als gezellig. Sowieso weten mensen weinig over het Deens. Als ik mensen vertel dat ik uit Denemarken kom, of ze horen dat ik Deens met mijn dochter spreek, dan vertellen ze graag dat ze Deense televisieseries volgen.” Sarah doelt op het Deense politieke tv-drama Borgen, waardoor menig Nederlander het Deense woord statsminister (minister-president) kent.

Maar veel verder dan Borgen komen de meeste mensen niet. Wist u bijvoorbeeld dat Denen heel veel letters en zelfs hele lettergrepen inslikken? Ze schrijven soms wel het dubbele van wat ze uitspreken. Dat maakt Deens ook een lastige taal om te leren. Denen kunnen het Noors en het Zweeds redelijk goed verstaan, maar andersom hebben Noren en Zweden veel meer moeite met Deens! Een ander grappig kenmerk van het Deens is dat ze geen ‘u’ kennen, waardoor er een heel informele sfeer ontstaat. Misschien is het u wel opgevallen in Borgen; iedereen blijft de hoofdpersoon maar met jij en Brigitte aanspreken, terwijl ze nota bene de statsminister is!

Meertalig

Ook al woont Sarah in Nederland, ze heeft er geen seconde over getwijfeld of ze haar dochter wel Deens moest leren. “Deens is toch mijn moedertaal!” roept ze bijna verontwaardigd. “En daarbij heeft ze het nodig om met haar familie te spreken. Ik ken mensen die niet tweetalig opgevoed zijn terwijl hun ouders wel meerdere talen spraken. Die vinden dat nu heel erg jammer, had ik het maar op jonge leeftijd geleerd zeggen ze dan.”

Sarah is blij met haar meertaligheid. Ze kan haar moedertaal nog regelmatig spreken, met haar dochtertje en andere familie. Ze kan Nederlands spreken, zo goed dat niemand doorheeft waar ze vandaan komt. En ze kan Borgen kijken. Zonder ondertiteling.

Geschreven door: Lotte Wijbrands, studente Rijksuniversiteit Groningen

Gepubliceerd: april 2016