Tip voor managers en administratief medewerkers in de gezondheidszorg

Gezondheidszorg heeft alles met taal te maken. Het is belangrijk dat de communicatie in ziekenhuizen, dokterspraktijken, bejaardentehuizen en vergelijkbare instellingen zonder problemen verloopt. Een arts moet de symptomen van een patiënt goed kunnen begrijpen en het moet een patiënt duidelijk zijn wat een arts bedoelt. Een misverstand kan soms grote gevolgen hebben. Een anderstalige achtergrond kan daar een rol in spelen. Een video van de campagne Wij zijn sprakeloos geeft daar een goede illustratie van.

In veel gezondheidsinstellingen in Europese steden spreken stafleden in toenemende mate meerdere talen. Meestal bestaat er echter geen consistente methode om deze rijkdom aan talenkennis strategisch in te zetten. Maar wanneer werknemers meertalig zijn komt dat de dagelijkse communicatie zeker ten goede.

Kanttekening: als er ernstige gezondheidsproblemen moeten worden besproken, dient de communicatie plaatsvinden in de taal van de patiënt. Hierbij is het meestal noodzakelijk dat een professionele tolk wordt ingeschakeld. Het dient in alle gevallen vermeden te worden dat een (niet volwassen) kind van de patient als tolk optreedt, wegens de zware emotionele belasting, zoals treffend geillustreerd in de campagne Wij zijn sprakeloos

Voor overige situaties geldt: kleine dingen maken zelfs al een verschil. Als een receptionist of assistent een patiënt in de eigen taal kan begroeten, zal deze zich sneller op zijn gemak voelen.

Een manier om de rijkdom aan talen van je team strategisch in te zetten, is het inventariseren welke talen er precies worden gesproken door de werknemers.

Hoe uit te voeren

Om de talen van je werknemers in kaart te brengen is het afnemen van een eenvoudige vragenlijst al genoeg. Vraag wie er welke talen spreekt, en vergeet daarbij ook dialecten niet. Dat kunnen immers ook talen zijn waarin mensen zich het beste uit kunnen drukken. Sla de data op in een bestand en zorg dat iedereen die de gegevens nodig heeft en daarvoor bevoegd is er snel bij kan. Laat de medewerkers weten dat hun talenkennis waardevol is voor de organisatie.

Een goed voorbeeld van een dergelijke vragenlijst komt uit Hamburg in Duitsland. Deze bevat onder andere de volgende vragen:

• Welke talen spreek je naast de meerderheidstaal?
• Welke taal naast de meerderheidstaal gebruik je op het werk?
• Waar heb je jouw talen geleerd?
• Zou je andere talen dan de meerderheidstaal vaker willen gebruiken op het werk?
• Kan je gebieden noemen waarin je talenkennis van pas zou kunnen komen?

Daarnaast moest de werknemer invullen in hoeverre zijn of haar vaardigheden in luisteren, lezen, spreken, het voeren van een gesprek en schrijven waren ontwikkeld. De volledige (Engelse) vragenlijst kan je vinden via de volgende link: http://www.kombi-hamburg.de/kombi.html?seite=17&lang=en

Door te inventariseren welke talen er worden gesproken, laat je zien dat talenkennis een meerwaarde vormt voor de instelling. Zo verhoog je de motivatie van het personeel.

Deze taaltips zijn gebaseerd op de toolkits Meertaligheid, ontwikkeld in het kader van het LUCIDE project. Door: Brecht Jelsma, student Universiteit Utrecht