Tweetalig op de basisschool?

Graag zou ik mijn kinderen Engels leren, wij reizen namelijk veel en mijn man werkt vaak in het buitenland. Ik denk alleen dat mijn eigen Engelse taalniveau niet goed genoeg is om mijn kinderen tweetalig op te voeden. Welke mogelijkheden zijn er om mijn kinderen Engels te laten leren?

Bernadette van Ommen – moeder van drie kinderen (3, 5 en 7 jaar)

 Beste Bernadette,

Misschien heeft u begin 2014 op tv gezien dat Staatssecretaris Dekker een Engelse les bijwoonde op een basisschool. Hij was daar om te vertellen dat 12 scholen in het schooljaar 2014-2015 mee mogen doen aan een landelijke proef met tweetalig basisonderwijs.

Tweetalig primair onderwijs (tpo)
In deze pilot ‘tweetalig primair onderwijs’ (tpo) krijgen de leerlingen 30% tot 50% van de lessen in het Engels. Uw kinderen zouden hier dus geen Engelse les krijgen, maar les in het Engels. Bij het tweetalig onderwijs is het Nederlandse curriculum leidend. Uit internationaal onderzoek blijkt dat tweetalig basisonderwijs vele voordelen oplevert voor leerlingen, niet alleen voor hun taalvaardigheid in beide talen, maar ook voor de algemene cognitieve vaardigheden. Zie voor meer onderzoek naar vroeg een vreemde taal leren: www.europeesplatform.nl/vvto/onderzoek. Zit een van deze 12 scholen niet bij u in de buurt, of vindt u dit ‘iets te veel’ Engels? Dan kunt u ook kiezen voor het reguliere ‘Engels in het basisonderwijs’ (Eibo) of voor ‘Vroeg vreemdetalenonderwijs’ (vvto).

Engels in het basisonderwijs (Eibo)
De meeste basisscholen geven wel Engelse les, maar vaak nog niet voor kinderen van 5, 6 of 7 jaar. Vanaf groep 7 krijgen in principe alle leerlingen Engels, meestal een uur per week. In 1986 werd het Engels namelijk een verplicht vak op de basisschool. Dit wordt ‘Engels in het basisonderwijs’ (Eibo) genoemd. In 1993 werden er vervolgens kerndoelen beschreven, waarin staat wat de leerlingen moeten kennen aan het eind van groep 8. In het huidige kerndoelenboekje staan 4 kerndoelen omschreven. Deze zijn helaas vrij globaal, zodat er grote verschillen tussen basisscholen bestaan in hun Engelse lessen. U kunt verwachten dat uw kinderen op elke basisschool Engelse les krijgen in groep 7 en 8, maar houd rekening met grote verschillen tussen de scholen.

Vroeg vreemdetalenonderwijs (vvto)
In de jaren ’90 is in het basisonderwijs gestart met meer en/of eerder Engels geven dan het voorgeschreven ene uur per week vanaf groep 7. Dit noemen we ‘Vroeg vreemdetalenonderwijs’ (vvto). Doorgaans kiezen vvto-scholen ervoor om Engels vanaf groep 1 aan te bieden voor minimaal 1 uur per week. Sommige scholen bieden tot maximaal 15% van de lestijd Engels aan, bijvoorbeeld door gymnastiek of muziek in het Engels te geven. Sinds de jaren ‘90 wordt vvto gecoördineerd door het Europees Platform – internationaliseren in onderwijs in opdracht van het Ministerie van Onderwijs. Zelfs in heel Europa wordt het leren van vreemde talen op een jonge leeftijd aangemoedigd. In het Verdrag van Barcelona (2002) hebben de onderwijsministers afgesproken dat het vroeg leren van minimaal 2 vreemde talen moet worden gestimuleerd.

Deze afspraken hebben ertoe bijgedragen dat het aantal vvto-scholen snel groeit. In 2003 waren er zo’n 30 scholen die vvto aanboden, inmiddels zijn er ruim 1.060 scholen die vvto Engels, Duits of Frans aanbieden. Met zo’n groot aantal vvto-scholen zit er ook vast een school bij u in de buurt. Sommige scholen willen aantonen dat zij kwalitatief goed vvto aanbieden en kiezen er daarom voor om hun vvto-programma te laten keuren. Kiest u voor een vvto-school met een keurmerk, dan weet u zeker dat de school voldoet aan de Landelijke Standaard vvto Engels. Dit betekent onder andere dat de leerkrachten een goed taalvaardigheidsniveau hebben en over de didactische vaardigheden beschikken die nodig zijn om goed Engels te kunnen geven.

Waarom vroeg beginnen?
In groep 1 beginnen heeft als voordeel dat je Engels spelenderwijs kunt leren. Leerlingen van 4 jaar pikken de taal ‘vanzelf’ op en zijn enthousiaste en trotse leerlingen. De meeste aandacht in de klas gaat daarom uit naar luisteren en spreken door boekjes voor te lezen, spellen te spelen en liedjes te zingen. Uit recent onderzoek komt naar voren dat leerlingen die vanaf groep 1 Engels krijgen, beter Engels spreken dan leerlingen die alleen in groep 7 en 8 Engelse les hebben gehad. Ook blijkt uit (internationaal) onderzoek dat dergelijk onderwijs geen nadelige effecten heeft voor de moedertaal.

Van basisschool naar middelbare school
Als uw kinderen vvto of tpo hebben gevolgd, dan hebben zij een uitstekende basis om door te stromen naar tweetalig onderwijs (tto) in het voortgezet onderwijs. Tto wordt al 25 jaar in Nederland aangeboden, momenteel op 123 scholen. Tto houdt in dat minimaal de helft van de vakken in een vreemde taal wordt gegeven, ook hier doorgaans in het Engels.

Engels buiten school
Naast Engels op school, kunnen uw kinderen ook Engels buiten schooltijden leren. Er zijn een aantal organisaties die leuke kindercursussen Engels aanbieden, bijvoorbeeld Bilingual kids.

Al deze informatie en meer kunt u vinden op www.europeesplatform.nl/vvto. U kunt zich ook aanmelden voor de landelijke conferentie Early English op woensdag 19 maart 2014. Op die conferentie zal het eerste exemplaar van het Handboek vvto worden overhandigd.

We hopen dat u een geschikte school kunt vinden voor uw kinderen en wensen u veel plezier met samen Engels leren!

Met vriendelijke groet,

Elly Deelder en Eline Wassens
Europees Platform – internationaliseren in onderwijs
vvto@epf.nl