“Je moet het Nederlands eigenlijk aanvoelen”
Alisa Lavrenchenko komt uit Kirgizië. Wanneer we haar voor het eerst ontmoeten, valt het ons op dat ze helemaal geen Aziatisch uiterlijk heeft, in tegenstelling tot de meeste Kirgiziërs. “Dit komt”, zegt ze, “doordat mijn grootouders oorspronkelijk uit Oekraïne komen en ik ook Oekraïense ouders heb”. Kirgizië is een Aziatisch land dat ligt ten westen van China en ten zuiden van Kazachstan. Er wordt Russisch en Kirgizisch gesproken. Alisa en haar familie moesten in 2012 vluchten naar Georgië vanwege de Kirgizische burgeroorlog. Een jaar later zijn ze naar Nederland gekomen. Toen ze hier drie maanden woonde, begon Alisa met een cursus Nederlands.
Nederlands leren
Die cursus Nederlands bleek nog vrij lastig. Het Russisch en Kirgizisch hebben haar helemaal niet geholpen bij het leren van Nederlands. ‘Giraffe’ is het enige woord dat hetzelfde is in het Russisch en Nederlands. Het Kirgizisch, een Noordwest Turkse taal heeft, gelukkig voor Alisa, wel klanken als ‘g’, ‘eu’ en ‘u’. Voor haar is het daardoor makkelijker om Nederlands te praten dan voor haar familie, die alleen Russisch spreekt. Haar kennis van het Engels heeft haar ook een beetje geholpen bij het leren van Nederlands. Sommige dingen vond ze lastig, zoals de lidwoorden; het Russisch en Kirgizisch kennen dat niet. Er zijn ook heel veel regels in het Nederlands waarvan je niet uit kunt leggen waarom ze zo zijn. Je moet eigenlijk aanvoelen hoe je het zou moeten zeggen. “En dan heb je nog uitdrukkingen. Ik las laatst in een Nederlands boek een dialoog waarbij een personage zei: ‘Ik sta met mijn mond vol tanden’. Ik snapte er helemaal niets van.”
Rijke taal
“Het Russisch is mijn moedertaal dus het is belangrijk voor me; het is de mooiste taal die ik ken. Ik houd van Russische literatuur en ik kan in deze taal alles uitleggen. Het is een ontzettend rijke taal en je hoeft nooit hetzelfde woord te herhalen. Dat maakt het ook een mooie taal om in te schrijven.” Op de vraag welke taal Alisa graag nog zou willen leren, antwoordt ze dat ze graag Italiaans wil leren spreken, omdat ze de taal en cultuur zo mooi vindt. “Wat mijn favoriete uitdrukking is? In het Nederlands zeggen jullie wel eens dat iemand van een mug een olifant maakt. Deze uitdrukking kent men in het Russisch ook: ‘Sdelat iz muhi slona’. Het wordt trouwens vaker gebruikt in het Russisch dan in het Nederlands. Ook zijn er in het Russisch heel veel vloekwoorden. Eigenlijk kun je het een aparte taal binnen het Russisch noemen.” Het Russisch kent bijvoorbeeld de woorden ‘pizdets’ en ‘kapets’. Beide woorden zijn vergelijkbaar met het Nederlandse woord ‘oprotten’, maar ‘pizdets’ is heel wat minder onschuldig dan ‘kapets’.
Het Kirgizisch is echt een heel andere taal, die verwant is aan het Turks. Dat kun je bijvoorbeeld direct zien wanneer je telt in die drie talen: 1,2,3 is in het Russisch “adjien, dwa, trie”, in het Kirgizisch: “bir, eki, uch” en in het Turks “bir, iki, üç”.
Meerdere persoonlijkheden
Alisa’s meertaligheid maakt het voor haar makkelijker om objectief naar dingen te kijken. “Ik kan denk ik makkelijker meenemen wat andere mensen denken.” Ook verwijst Alisa naar een artikel waarin stond dat meertaligen soms een ‘ander persoon worden’ wanneer diegene een andere taal spreekt. “Als ik bijvoorbeeld Nederlands spreek merk ik dat ik meer durf te zeggen dan wanneer ik Russisch spreek, omdat Nederlanders ook meer durven en heel direct zijn.”
Kinderen en meertaligheid
Tot slot vragen we Alisa of ze haar kinderen later meertalig op zou voeden. “Jazeker,” zegt ze overtuigd. “Ik vind het jammer dat ik als kind niet meteen meerdere talen heb geleerd, behalve dan het Kirgizisch en Russisch. Ik ben pas in Nederland begonnen met het leren van Engels, niet in Kirgizië.” Die bijna vanzelfsprekende meertaligheid in Nederland vindt ze mooi: taal is een ontzettend krachtig middel dat in staat is om mensen over de hele wereld met elkaar te verbinden.
Bronnen
Onbekend, (z.d.). Kirgizisch. Inter-Lingua: Language Intermediary for Russian and other CIS languages. Geraadpleegd op 02-04-2015 via http://www.inter-lingua.nl/pages/sub/26316/Kirgizisch.html
Onbekend, (z.d.). Russisch. Inter-Lingua: Language Intermediary for Russian and other CIS languages. Geraadpleegd op 02-04-2015 via http://www.inter-lingua.nl/pages/49087/Russisch.html
Geschreven door: Angela Mennes en Sandra Langendijk, studenten Rijksuniversiteit Groningen
Gepubliceerd: juni 2017