Nadia is 7 jaar. Thuis spreekt ze Marokkaans-Arabisch met haar ouders. Maar niet als er een vriendinnetje van school komt spelen: dan praat ze Nederlands. Maar als haar oma dan op bezoek komt, moet Nadia toch Marokaans-Arabisch praten: oma verstaat bijna geen Nederlands. Daarna vertaalt Nadia voor haar vriendinnetje wat ze tegen oma heeft gezegd.
Als een kind meer dan één taal kent, dan moeten haar hersens de hele tijd schakelen: van taal 1 naar taal 2, en terug. Als het kind taal 1 spreekt, dan heeft ze taal 2 even niet nodig. Alles wat ze weet van taal 2 (de klanken, de woorden, de grammatica…) moet ze dan even op “stand-by” zetten. Maar daarna moet taal 2 weer actief worden, en moet taal 1 op stand-by…
Dat heen en weer switchen tussen twee (of meer) talen, is goed voor een kind. Het helpt haar cognitieve ontwikkeling: de ontwikkeling van het denken en het verstand dus. Meertalige kinderen kunnen de volgende dingen (gemiddeld) beter dan eentalige kinderen:
- Meertalige kinderen leren eerder abstract denken. Een voorbeeld zie je in het onderzoek van Jeanne Kurvers. Zij vroeg aan kleuters: wat is het langste woord, ‘trein’of ‘brommer’? Een kind dat nog niet abstract kan denken, kijkt alleen naar de betekenis van het woord. Het kind zal zeggen: een trein is veel langer is dan een brommer. Maar een kind dat abstract kan denken, kijkt naar de vorm van het woord. Dat kind zal zeggen: ‘brommer’ is het langste woord. Dat heeft twee lettergrepen.
Een ander leuk voorbeeld leest u in dit artikel van Sharon Unsworth: http://www.kennislink.nl/publicaties/meertaligheid-matters - Meertalige kinderen hebben een betere concentratie. Dat komt ook omdat hun hersens zo vaak moeten switchen. Ze zijn gewend om informatie die even niet belangrijk is, “uit” te zetten.
- Meertalige kinderen leren sneller technisch lezen. Ze weten dus sneller welke letter bij welke klank hoort. En ze plakken die klanken sneller aan elkaar tot woorden. Technisch lezen is ook heel abstract. Meertalige kinderen zijn niet sneller in begrijpend lezen (snappen waar een tekst over gaat).
- Meertalige kinderen leren hun talen spontaan, door veel met mensen te praten. Maar een meertalig kind kan ook makkelijker nog een vreemde taal erbij leren. Een vreemde taal leer je uit een schoolboek. Het is een taal die je niet elke dag nodig hebt in het land waar je woont. Voor de meeste kinderen in Nederland is het Engels dus een vreemde taal. Ze horen het wel vaak, bijvoorbeeld op de radio, maar ze hebben het niet nodig om met mensen die ze kennen te praten.
- De hersens van meertalige mensen moeten vaker switchen. Daarom blijven hun hersens flexibeler. Meertalige mensen worden daarom (gemiddeld) later dement.